Όταν ερχόμαστε πρώτη φορά σε επαφή με το διαλογισμό πιθανόν να συναντήσουμε δυσκολία στην αυτοσυγκέντρωση μας. Στρέφοντας το βλέμμα προς τα μέσα, συνήθως o ‘θόρυβος’ στο νου μας εμποδίζει να νοιώσουμε ηρεμία και χαλάρωση. Αντί να προσπαθούμε να καταπιέσουμε αυτή την πραγματικότητα, την αποδεχόμαστε έτσι όπως είναι και παρατηρούμε όσα συμβαίνουν.

Ο διαλογισμός δεν είναι ούτε νοητική προσπάθεια ούτε απόπειρα ελέγχου του νου. Η προσπάθεια και ο έλεγχος εμπεριέχουν ένταση που είναι αντίθετη προς την κατάσταση του διαλογισμού, και άλλωστε, ο σκοπός του διαλογισμού είναι η διεύρυνση της συνειδητότητας και όχι ο έλεγχος του νου.

Όταν ασκούμαστε συστηματικά μ’ αυτόν τον τρόπο, όλο και πιο συχνά προσεγγίζουμε ένα σημείο ακινησίας και απόλυτης ησυχίας. Τότε μπορούμε να εφαρμόσουμε τις ίδιες τεχνικές στην καθημερινότητά μας, και γινόμαστε πιο ήρεμοι και συνειδητοί στις ασχολίες και τις δραστηριότητες μας.

Υπάρχουν πολλές διαφορετικές τεχνικές διαλογισμού, και οποιοσδήποτε μπορεί να τις ακολουθήσει ανάλογα με το τι ταιριάζει στην προσωπικότητα, στην ιδιοσυγκρασία και στον τρόπο ζωής του.

Κατά τη διάρκεια αυτού του διαλογισμού το άτομο συγκεντρώνεται στην αναπνοή του, σκέπτεται κάτι συγκεκριμένο, και χαλαρώνει το σώμα του. Με αυτόν τον τρόπο καταφέρνει να σιγήσουν οι υπόλοιπες σκέψεις, και περιέρχεται σε μια κατάσταση βαθιάς χαλάρωσης και ταυτόχρονης εστιασμένης προσοχής.

Ο εστιασμένος διαλογισμός χρειάζεται χρόνο για να τελειοποιηθεί αλλά με τη συχνή εξάσκηση γίνονται όλο και πιο ορατά τα οφέλη του. Μερικά από αυτά είναι η ενισχυμένη αυτογνωσία, ο καλύτερος έλεγχος και η μείωση του άγχους. Μπορεί επίσης να βελτιώσει τη συγκέντρωση της προσοχής, τη δημιουργικότητα, και την υπομονή.

Σκοπός της πρακτικής αυτής είναι σύνδεση του νου με το φυσικό σώμα. Ο διαλογισμός με σάρωση του σώματος καλλιεργεί μια συνεχή επίγνωση συναισθημάτων, σκέψεων, και σωματικών αισθήσεων διατηρώντας μια σταθερή εστίαση στην παρούσα στιγμή.

Ο διαλογισμός αυτός προάγει τη χαλάρωση, βοηθά στη διαχείριση του στρες και είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικός για τη διαχείριση του πόνου.

Ο διαλογισμός με οραματισμό είναι μια μορφή διαλογισμού μέσω της οποίας ένα άτομο δημιουργεί στο μυαλό του θετικές εικόνες, ιδέες, και σύμβολα ή εστιάζει σε θετικές δηλώσεις.

Με αυτή τη μορφή διαλογισμού το άτομο μπορεί να ηρεμήσει το μυαλό και να θέσει το σώμα σε μια βαθιά κατάσταση χαλάρωσης, επίσης μπορεί να διευρύνει την οπτική του και τον τρόπο διαχείρισης της καθημερινότητας.

Το μάντρα είναι μια ιερή έκφραση, ένας μυστηριακός ήχος, μια συλλαβή, ή λέξη, που θεωρείται ότι έχει πνευματικές δυνάμεις όπως π.χ. η λέξη "Om". Στο διαλογισμό με μάντρα χρησιμοποιείται η επανάληψη ενός τέτοιου μάντρα για να καθαριστεί και να εστιαστεί η σκέψη. Ο διαλογισμός αυτός έχει συνδεθεί με τη μείωση του χρόνιου άγχους και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Στον διαλογισμό αυτόν αναπτύσσεται η πλήρης αποδοχή του εαυτού μέσα από
ανυψωτικές και καθησυχαστικές φράσεις που επαναλαμβάνει ο διαλογιζόμενος, και απευθύνει στον εαυτό του.

Με τον κατάλληλο Καθοδηγούμενο Θεραπευτικό Διαλογισμό μπορούμε να εστιάσουμε σε συγκεκριμένα θέματα που μας απασχολούν στην καριέρα ή την προσωπική μας ζωή, και να επιτύχουμε ευεξία επιτυχία, γαλήνη, χαρά, ηρεμία, αποδοχή, υγεία, αφθονία, ευημερία, κλπ.

Τα τσάκρας, όπως είναι γνωστά στον Ινδουισμό, αποτελούν μέρος ενός συνδεδεμένου ενεργειακού συστήματος μέσα στο σώμα. Ο όρος τσάκρας, που κυριολεκτικά σημαίνει "τροχός" στα σανσκριτικά, αναφέρεται σε ένα από τα επτά κομβικά σημεία αυτού του ενεργειακού συστήματος που ευθυγραμμίζεται με ένα συγκεκριμένο σημείο κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης. Ο διαλογισμός ευθυγράμμισης, καθαρισμού, και ενεργοποίησης των τσάκρας τα φορτίζει με την απαραίτητη ενέργεια και κάνει υψηλότερη τη συχνότητα της δόνησης τους αναζωογονώντας τη ροή της ενέργειας σε όλο το σώμα.

Ο διαλογισμός αυτός αποτελεί μια κατάλληλη πρακτική τόσο για αρχάριους όσο και για προχωρημένους ασκούμενους. Έχει τις ρίζες του στο βουδισμό και διδάσκει πώς να χρησιμοποιούμε τη φυσική κίνηση ως μέσο συνειδητοποίησης μετατρέποντας μια καθημερινή δραστηριότητα σε πρακτική ενσυνειδητότητας.
Υπάρχουν επίσης πολλές άλλες διαλογιστικές τεχνικές, και ο καθένας μπορεί να βρει αυτή που τον εκφράζει καλύτερα.

Ο διαλογισμός στην πραγματικότητα είναι ένας διάλογος.
Κάθε στιγμή στη ζωή του ο άνθρωπος βρίσκεται σε κάποια κατάσταση διαλογιστική, δηλαδή κάνει μια εσωτερική διαδικασία ερωταποκρίσεων. Σκέφτεται, προβληματίζεται, βρίσκει απαντήσεις στα ερωτήματά του, δρα ανάλογα με τις αποφάσεις του. Κάνει δηλαδή ένα συνειδητό ή ασυνείδητο «διάλογο» με τον εαυτό του.

Η διαφορά ανάμεσα στην καθημερινή αυτή λειτουργία και στο διαλογισμό ενός πνευματικού ανθρώπου είναι ότι ο διαλογιζόμενος αναζητά με τη θέλησή του την ένωση με ευρύτερα συνειδησιακά πεδία που μπορεί να του αποκαλυφθούν, καθώς βρίσκεται σε χαλάρωση και ετοιμότητα να τα συλλάβει νοητικά.

Όσο αρχίζουμε να μετέχουμε συνειδητά σ’ αυτόν το διάλογο με τον εσωτερικό μας εαυτό μέσα από τον διαλογισμό, τόσο μας αποκαλύπτεται το μυστικό της Δημιουργίας, η Γνώση, και η Ελευθερία.

Όπως αναφέρθηκε ο διαλογισμός έχει πολλαπλά οφέλη τόσο για το πνεύμα όσο και για το σώμα, όπως συνοπτικά αναφέρονται παρακάτω:

⦁ Θεωρείται ότι βελτιώνει την καρδιακή υγεία επιβραδύνοντας τους ρυθμούς της καρδιάς και τον ρυθμό της αναπνοής αυξάνοντας την ροή του αίματος προς την καρδιά. Αυτή η δράση πιστεύεται ότι μειώνει την αρτηριακή πίεση, αυξάνει την ικανότητα για άσκηση και μειώνει το στρες. Όλα αυτά προάγουν την καρδιακή ευεξία.

⦁ Ο διαλογισμός μπορεί να βοηθήσει άτομα με χρόνιες ασθένειες να διαχειριστούν την πάθηση τους, μειώνοντας τα επίπεδα του άγχους, κάτι που είναι γνωστό ότι οδηγεί σε υγιέστερο μυαλό και σώμα.

⦁ Η άσκηση του μυαλού και του σώματος σε τακτική βάση μπορεί να συμβάλλει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, και βοηθά το σώμα να αποβάλλει τις ελεύθερες ρίζες, οι οποίες είναι γνωστό ότι προκαλούν κυτταρικές βλάβες.

⦁ Πολλές μελέτες έχουν αποδείξει ότι ο διαλογισμός μειώνει την αντίδραση ενός ατόμου στον πόνο. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευεργετικό για άτομα με χρόνιες ημικρανίες, ινομυαλγία ή άλλες παθήσεις στις οποίες υπάρχει έντονη δυσφορία.

⦁ Τα άτομα που διαλογίζονται σε τακτική βάση παρατηρούν ότι βελτιώνεται ο αυτό-σεβασμός τους και έχουν μια θετικότερη άποψη για τη ζωή.

⦁ Οι άνθρωποι με φόβους και φοβίες μπορεί να ευεργετηθούν από τον διαλογισμό, δεδομένου ότι η άσκηση μυαλού-σώματος βοηθάει τα άτομα να επιλύσουν τα εσωτερικά τους προβλήματα.

⦁ Ο διαλογισμός βοηθάει να ησυχάσει η φλυαρία του νου, να επέλθει επίγνωση των σκέψεων, των πεποιθήσεων, και των αυτόματων λειτουργιών, και έτσι μπορεί να αυξηθεί η δημιουργικότητα, να ενισχυθεί η ικανότητα για συγκέντρωση, και να βελτιωθεί μνήμη, κ.ά.

⦁ Με τον διαλογισμό και την ενδοσκόπηση αυξάνεται η ενσυναίσθηση και παύει η έντονη εστίαση στο “Εγώ”.

⦁ Ο διαλογισμός μπορεί να βοηθήσει τα άτομα να αποκτήσουν μεγαλύτερη επίγνωση της πνευματικής τους υπόστασης, εμβαθύνοντας στην σύνδεση τους με τον ανώτερο τους εαυτό.

⦁ Μέσω του διαλογισμού το άτομο ελευθερώνεται από τις ανησυχίες του παρελθόντος ή του μέλλοντος, εστιάζει στο παρόν, και αποκτά απόσταση από τις εμπειρίες της καθημερινότητας. Παύει η ταύτιση με αυτές γίνεται παρατηρητής, και αλλάζει ο τρόπος θεώρησης των γεγονότων.

⦁ Απόκτηση επίγνωσης της αίσθησης του σώματος.

Βελτίωση του ύπνου

Για να ξεκινήσει κανείς οποιαδήποτε πρακτική διαλογισμού είναι σκόπιμο να απευθυνθεί σε ένα έμπειρο εκπαιδευτή.

Αλλά σε κάθε περίπτωση το άτομο πρέπει να είναι οπλισμένο με υπομονή και επιμονή χωρίς επίκριση, στις τυχόν δυσκολίες που μπορεί να συναντήσει στην αυτοσυγκέντρωση του.

Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, τα οφέλη από τον διαλογισμό θα γίνουν ορατά αν  δεσμευτούμε στην καθημερινή εξάσκησή του.